Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Xã hội nêu một số vấn đề cần quan tâm như do ảnh hưởng của dịch bệnh, thị trường lao động khu vực chính thức có xu hướng thu hẹp, lực lượng lao động phi chính thức bị mất việc làm, phải tạm ngừng làm việc chiếm tỉ lệ lớn. Có nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng lao động trong và sau các làn sóng dịch.
Chính phủ đã ban hành trên 100 văn bản chỉ đạo, điều hành
Trình bày báo cáo tóm tắt thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống dịch COVID-19 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Quốc hội, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh đánh giá: Chính phủ đã chủ động, khẩn trương, kịp thời ban hành trên 100 văn bản chỉ đạo, điều hành để đáp ứng yêu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch với mục tiêu bảo đảm sức khỏe, tính mạng của Nhân dân lên trên hết và trước hết.
Tuy nhiên, Ủy ban Xã hội thấy rằng, các văn bản hướng dẫn, trả lời của các bộ, ngành trung ương để giải quyết các vấn đề, vướng mắc, phát sinh ở địa phương đôi khi còn chậm, có văn bản chưa phù hợp với tình hình thực tiễn;
Vẫn còn tình trạng văn bản của chính quyền địa phương chưa bảo đảm tính thống nhất với hướng dẫn của Trung ương và chưa thống nhất, đồng bộ giữa các cấp chính quyền địa phương, giữa các địa phương;
Một số trường hợp làm phát sinh thủ tục hành chính mới, chưa phù hợp với quy định pháp luật;
Trong chỉ đạo, điều hành đôi lúc còn lúng túng, thiếu thống nhất; việc phân cấp cho các địa phương thời gian qua chưa thật chặt chẽ, thiếu cơ chế kiểm soát việc thực hiện.
Ban hành nhiều cơ chế, chính sách và giải pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp, người dân
Về công tác phòng, chống dịch COVID-19, Uỷ ban Xã hội thấy rằng, công tác phòng, chống dịch trong thời gian qua đã đạt được những kết quả quan trọng, cơ bản kiểm soát được dịch bệnh COVID-19.
Theo bà Nguyễn Thuý Anh, Ủy ban Xã hội cơ bản thống nhất với Báo cáo của Chính phủ và có một số ý kiến về công tác phòng, chống dịch tại một số ngành, lĩnh vực cụ thể.
Về sản xuất kinh doanh và lao động - việc làm, Ủy ban thấy rằng, trước thực trạng dịch bệnh có tác động bất lợi tới hoạt động sản xuất, kinh doanh, Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều cơ chế, chính sách và giải pháp nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp, người dân, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề cần quan tâm như:
Doanh nghiệp rút khỏi thị trường và ngừng kinh doanh với số lượng lớn; thị trường lao động khu vực chính thức có xu hướng thu hẹp, lực lượng lao động phi chính thức bị mất việc làm, phải tạm ngừng làm việc chiếm tỉ lệ lớn; có nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng lao động trong và sau các làn sóng dịch;
Một số ý kiến cho rằng việc áp dụng phương thức “3 tại chỗ”, “1 cung đường 2 điểm đến” tại một số nơi còn chưa thực sự phù hợp, làm tăng gánh nặng, chi phí cho doanh nghiệp;
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có tiến độ phục hồi chậm, khả năng tiếp cận các chính sách hỗ trợ tín dụng, các gói hỗ trợ dành cho doanh nghiệp còn khó khăn, khả năng hấp thu vốn ngân hàng của các doanh nghiệp là rất yếu do giãn cách quá lâu.
Về an sinh xã hội, Chính phủ đã triển khai các biện pháp nhằm đảm bảo an sinh xã hội, tổ chức vận động, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và các nguồn lực xã hội của các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài cho hoạt động phòng, chống dịch COVID-19.
Cơ quan thẩm tra cho rằng, tác động về mặt xã hội của đại dịch rất lớn và chưa được đánh giá đầy đủ; có tình trạng lao động tự do phản ánh chưa tiếp cận được chính sách hỗ trợ của Nhà nước; có lúc, có nơi đã xuất hiện tình trạng đói và thiếu đói trong số đối tượng “mắc kẹt” tại các địa bàn phong tỏa, giãn cách; có xấp xỉ 2.100 trẻ em mồ côi do dịch bệnh COVID-19, nhiều em trong số này có nguy cơ không được bảo đảm phát triển toàn diện.
Về giáo dục - đào tạo, để thích ứng với đại dịch COVID-19 và đảm bảo quyền học tập của học sinh, sinh viên, Chính phủ đã linh hoạt triển khai các hình thức học tập trực tuyến, học qua truyền hình, các kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, khai giảng năm học mới phù hợp với yêu cầu giãn cách xã hội; phát động và thực hiện hiệu quả Chương trình “Sóng và máy tính cho em”.
Mặc dù vậy, việc triển khai hình thức học trực tuyến còn một số khó khăn, bất cập cả từ phía nhà trường, giáo viên, học sinh và gia đình, chất lượng khó đảm bảo, có nguy cơ gây ra một số hệ lụy không tốt cho trẻ em; hạn chế việc thực hành của học sinh, sinh viên.
Về truyền thông và ứng dụng công nghệ thông tin, Ủy ban thấy rằng, Chính phủ về cơ bản đã làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống dịch bảo đảm kết nối, liên thông, thuận lợi khi sử dụng và an ninh, an toàn thông tin trong phòng, chống dịch COVID-19.
Vương Trần - Phạm Đông